ASP.NET 3.5 ile Gelen Yenilikler

Önümüzdeki günlerde resmen duyrulacak olan Visual Studio 2008 ve .NET Framework 3.5 ile birlikte ASP.NET'te 3.5 sürümüne ulaşmış olacak. Öncelikli olarak şunu belirtmeliyim ki bu sürümde ASP.NET 1.1'den ASP.NET 2.0'a geçişteki gibi köklü yenilikler olmayacak. Fakat gelen yenilikler içerisinde AJAX ve LINQ'nun olduğunu belirtecek olursak aslında bizi oldukça önemli yeniliklerin de beklediğini söyleyebilirim. Dikkatimi çeken noktalardan biri ASP.NET Futures paketi ile gelen bazı kontrollerden şu an için Microsoft'un sitesinde bahsedilmemesiydi. Önceki postumda yer alan .NET Framework 3.5 Namespace ve Class'ları listesinde de yer almayan bu kontroller sanırım başka bir bahara bırakıldı. ASP.NET 3.5 ile gelecek yenilikleri aşağıdaki başlıklarla sizlere aktarmaya çalışacağım.

ASP.NET AJAX Entegrasyonu
ASP.NET AJAX, ASP.NET ortamında hızlı ve kolay bir şekilde AJAX uygulamaları geliştirmemizi sağlayan ücretsiz bir AJAX framework'üdür. ASP.NET 2.0'ın ardından duyrulan ve bu yılın başında resmi sürümü çıkarılan AJAX Extension'ları ASP.NET 3.5 ile mimariyle bütünleşik şekilde geliyor. Visual Studio 2008'de açılan ASP.NET 3.5 web uygulamasında AJAX Extension kontrollerini kullanarak hızlı şekilde AJAX uygulamaları geliştirebiliyoruz. Bu sürümü ile birlikte bazı eksiklikler ve sorunlar giderilerek artık ASP.NET AJAX'ın sunucu kontrolleriyle tam uyumlu şekilde çalışması da sağlanıyor. Visual Studio 2008 ile birlikte Control Toolkit'te yer alan kontrollerin varolan sunucu kontrollerine çok kolay şekilde entegre edilebilmesi de işimizi kolaylaştıracak bir yenilik olarak göze çarpıyor.

LINQ (Language Integrated Query)
.NET Framewrok 3.5 ile birlikte artık web uygulamalarında da Linq hayatımıza girecek. Linq dil ile bütünleşik olarak sorgulamalar yapmamızı sağlayan bir query şeklidir diyebilirim. Veritabanında SQL query'leri kullanarak nasıl sorgulamalar yapıyor ve sorgu sonucunu elde edebiliyorsak, artık C# veya VB.NET gibi bir dil ile de uygulama içerisindeki bir nesnenin içeriği ile ilgili SQL sorgu cümlelerine benzer şekilde sorgulamalar gerçekleştirebileceğiz. ASP.NET 3.5 ile gelen kontrollerden biri olan LinqDataSource kontrolü de bu tip sorgulamaların sonucunu bir veri kontrolüne (GridView, DataList gibi) bağlayabilmemizi sağlıyor.

ListView ve DataPager Kontrolleri
LinqDataSource kontrolü dışında ListView ve DataPager adında iki yeni kontrol daha geliyor. ListView veri ekleme, güncelleme, silme, sayfalama gibi işlemleri yapabilen ve GridView kontrolüne oldukça benzer bir kontrol. GridView'daki en büyük sıkıntılarımızdan biri görüntülenecek olan verilerin HTML arayüzlerini tasarlamakta karşılaştığımız sorunlardı. ListView kontrolü ise yapısındaki template'ler aracılığıyla verilerin görüntüleneceği arayüzün HTML kodlarını dilediğimiz gibi oluşturabilmemizi sağlıyor. DataPager kontrolü ise ListView ile yapılan işlemlerde kayıtların esnek şekilde sayfalandırılması işleminde kullanılıyor. Bu kontrolün yaptığın temel işlemin sayfalama kısmının ne şekilde görüntüleneceği ve çalışağını belirlemek olduğunu söyleyebilirim. Örneğin sayfa numaralarının görüntüleneceği kısma bir TextBox kontrolü ekleyip yazılan numaradaki sayfaya gidilmesi işlemini DataPager kontrolü ile oldukça kolay şekilde gerçekleştirebiliyoruz.

Web Servislerinde WCF Desteği
Web servisleri artık .NET Framework 3.0 ile gelen WCF (Windows Communication Foundation) desteği ile geliştirilebiliyor. JSON kullanılan AJAX uygulamalarında ve RSS kaynaklarından veri sağlanması gibi işlemler artık WCF ile daha da kolay şekilde gerçekleştirilebilecek.