ASP.NET'te Gelecek WebForm'larında mı, Yoksa MVC'de mi?

Son yıllarda web programlama dünyasında yaygınlaşan MVC uygulama modeli yavaş yavaş ASP.NET uygulamalarında da yerini almaya başladı. .NET Framework ile birlikte web sitelerine getirilen Windows formlarının çalışma modeli giderek benimsenmiş ve web literatürüne oturmuşken birden çıkıveren MVC Framework kafalarımızda şu soruları da oluşturdu: Hangi modeli kullanmak daha avantajlı, hangisi daha verimli çalışır? Belki de en önemli soru "Gelecek hangisinde? WebForm'larında mı, yoksa MVC Framework'te mi?" Hatta benim kafamda oluşan önemli sorulardan birisi de "Acaba Microsoft gelecekte WebForm'larını bırakıp ASP.NET'te MVC modelini mi kullanabilir mi?" idi birkaç gün öncesine kadar...

Geçtiğimiz günlerde Joe Stagner'ın blogunda okuduğum bir haber aklımdaki bu soru işaretini biraz da olsun kaldırdı. Zira Joe Stagner yazısında WebForm'larının gelecekte de ASP.NET uygulamalarındaki ana platform olacağını, Microsoft'un bu strateji üzerinden ilerleyeceğini, fakat MVC Framework'ün de geliştiremeye devam edeceğinden bahsediyordu. Yani; gönül rahatlığıyla WebForm'ları üzerinde kontrolleri sürükleyip bırakıp, üzerine çift tıklayıp, olay tabanlı programlama yapmaya devam edebiliriz. Peki MVC bu noktada programlama anlayışımızın neresinde yer almalı?

Bu sorunun cevabını bulabilmek için öncelikle ASP.NET WebForm'larının ve ASP.NET MVC Framework'ün ne gibi özelliklere sahip olduğunu, avantaj ve dezavantajlarının neler olduğunu iyi çözümlemek gerekir. MVC Framework ASP.NET uygulamalarına şu anki anlayışa biraz aykırı gelebilecek, ASP'de olduğu gibi HTML ile içiçe ve daha fazla kod yazılmasını gerektiren, durum verisinin saklanmasını zorlaştıran, diğer yandan da programcının web sayfasına daha fazla hakim olmasını sağlayan, control-view mekanizmasını kendi istediği gibi geliştirebileceği ve arama motorlarının çok sevdiği az karmaşık URL'ler oluşturulmasını sağlayan bir uygulama modelidir. MVC Framework web programlama hayatımıza iyiden iyiye oturan olay tabanlı(event-driven) programlamadan, ViewState ve PostBack'ten uzak bir ortam sunuyor. Bu gelişme kimilerine göre çok olumlu iken, kimilerine ise "Aman benden uzak dursun" dedirtiyor. WebForm'ları bize o kadar rahat bir programlama ortamı sunuyor ki, MVC'ye geçiş biraz zor geliyor sanırım. Fakat MVC Framework'ün özellikle hız, performans, arama motorlarına tam uyumluluğun önemli olduğu, uzun soluklu kurumsal projelerde çok sık ihtiyaç olacağı da bir gerçek.

Konumuzun başlığına dönecek olursak; Gelecek WebForms da mı, yoksa MVC Framework'te mi, benim şahsi düşüncem gelecek dün olduğu gibi yine WebForm'larında(ki Microsoft'un dediklerini tercüme etmiş oluyorum), fakat MVC Framework önümüzdeki yıllarda iyi bir web programcısının mutlaka bilmesi gereken bir uygulama deseni olacaktır. Microsoft'un şu anki stratejisi ASP.NET WebForm'ların üzerinde gelişmeye ve zenginleşmeye devam edecektir, fakat MVC Framework'te programcılara ikinci bir seçenek olarak sunulacaktır.

ASP.NET AJAX Roadmap ve ASP.NET AJAX 4.0 Preview 1

Geçtiğimiz günlerde CodePlex'te yayınlanan ASP.NET AJAX'ın yol haritasının ardından dün de ASP.NET AJAX 4.0'ın ilk önizleme sürümü duyuruldu. ASP.NET AJAX ekibinin önümüzdeki aylarda web uygulamalarında biraz daha istemci tabanlı çalışacak bileşenler geliştirme yolunda ilerlediğini söyleyebiliriz. İstemci tarafında çalışacak veri-veri kaynağı (data-data source) kontrolleri ile istemci tarafında içeriğin render edilmesi fikirleri Preview 1 sürümünde zaten gerçekleşen birkaç adım. Animasyon ve sürükle-bırak (drag-drop) özellikleri, yine ASP.NET MVC Framework için şu anda olmayan ASP.NET AJAX MVC desteği ilerleyen günlerde bizi bekleyen yeniliklerden sadece birkaç tanesi. Sanırım sonraki sürümlerde ASP.NET AJAX'ın biraz da JQuery'den etkilenerek bizleri daha da heyecanlandıracak yeniliklerle karşımıza gelmesi hiç birimizi şaşırtmayacaktır(En azından beni). Artık HTML kodları içerisine bol bol inline kod yazılacak AJAX uygulamaları bizi bekliyor diyebilirim.

ASP.NET AJAX yol haritası ve ASP.NET AJAX 4.0 Preview 1 ile ilgili dosya ve dökümanları aşağıdan, CodePlex sitesindeki linklerinden indirebilirsiniz. Yine aynı sayfa üzerinden proje ile yapılan yenilikleri takip edebilirsiniz.

ASP.NET AJAX Roadmap
ASP.NET AJAX 4.0 CodePlex Preview 1

Yazılımcılar için Yaz Etklinliği: INETA Summet Hit

INETA Türkiye olarak güzel bir yaz etkinliği ile karşınızdayız. 2-3 Ağustos 2008 tarihlerinde Yıldız Teknik Üniversitesi Auditorium'da gerçekleşecek olan iki günlük etkinlikte birçok önemli konu ile ilgili seminerleri ve konuşmaları bulabileceksiniz. 3 Ağustos'ta 15:00-17:30 saatleri arasında benim de LINQ (Language Integrated Query) sunumumun olacağı bu etkinliğe ilgilenen herkesi bekliyoruz.

Etkinlikle ilgili bilgiler ve kayıt işlemi için bu linkten faydalanabilirsiniz.

GridView'da Silme ve Güncelleme İşlemi Onayı

GridView kontrolünde silme ve güncelleme işlemleri yapılırken işlem tamamlanmadan önce kullanıcıdan onay alınmak istenilebilir. Özellikle silme işlemleri geri dönüşü olmayan sorunlara yol açabileceği için bu tip bir işlemi kazara bir butona basılarak yapılmasına izin vermemek son derece doğru olacaktır. GridView kontrolünde yapacağımız çok basit 2 değişiklik ile Update ve Delete işlemlerinin kullanıcıdan onay alarak gerçekleştirilmesini sağlayabiliriz.

İlk adımda Update ve Delete butonlarımızın bulunduğu CommandField'ı TemplateField'a dönüştürmek gerekecektir. Böylece artık Update ile Delete butonlarına erişebilir, gerekli istemci olayına istediğimiz JavaScript kodunu ekleyebiliriz. GridView'in smart tag ikonundan Edit Columns linkine tıklayıp açılan pencereden CommanField kolonunu seçmeli ve sağ kısımda yer alan Properties penceresinin altındaki Convert this field into a TemplateField linkine tıklamalıyız. Böylece artık Update, Delete, Cancel gibi butonların kontrol tanımlamalarına sayfanın HTML kodlarından erişebileceğiz.

İkinci adımda ise gerekli butonun OnClientClick olayına ufak bir JavaScript kodu eklememiz gerekecektir. Böylece onay işleminde sunucuya gidilmeden, istemci tarafında yapılacak ve gereksiz bir postback işlemi de engellenmiş olacaktır. Aşağıda Delete butonuna tıklandığında kullanıcıdan onay alma işlemini gerçekleştirecek kod parçası yer almaktadır.

<ItemTemplate>
<asp:LinkButton ID="LinkButton1" runat="server" CausesValidation="False"
CommandName="Edit" Text="Değiştir"></asp:LinkButton>&nbsp;
<asp:LinkButton ID="LinkButton2" runat="server" CausesValidation="False"
CommandName="Delete" Text="Sil"
OnClientClick="return confirm('Silmek istediğinizden emin misiniz?');">
</asp:LinkButton>
</ItemTemplate>

Basit iki işlemin ardında gridview oldukça kullanışlı bir hale gelebiliyor. Sonuç aşağıdaki gibi...